แกะบทสัมภาษณ์ “จุฬาฯปรับตัวอย่างไร ในภาวะ COVID-19?” กับศาสตราจารย์ ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์ ในรายการSuthichai Live เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2563
ลิงก์ Youtube: https://bit.ly/2y24bWN

สุทธิชัย หยุ่น: ท่านอธิการมีการปรับตัวอย่างไรบ้างครับ

ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์: COVID -19 มาแรงและมาเร็ว โดยปกติเราจะทราบล่วงหน้าเพื่อปรับตัวในการแก้ไขปัญหา แต่ครั้งนี้เราแก้ปัญหาก่อน โดยเริ่มจากจำกัดการเดินทางของคณาจารย์ นิสิต และบุคลากร เราเริ่มดำเนินการตั้งแต่ปลายเดือนมกราคม ในส่วนของนวัตกรรม จุฬาฯ ก็ได้มีการดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องภายในระยะเวลา 3-4 ปี ส่งผลให้มีการคิดพัฒนาจนกลายมาเป็นผลงานในหลากรูปแบบ เช่น ชุดตรวจ COVID test kit หุ่นยนต์เพื่อช่วยการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์ แอพพลิเคชั่น “lung care” เป็นต้น นี่เป็นตัวอย่างผลงานทางวิชาการบางส่วนที่จุฬาฯ ได้ดำเนินการ

วันนี้ ไม่เพียงแต่ผลกระทบเรื่องการศึกษาหรือการดูแลสุขภาพ แต่ยังมีผลกระทบในเรื่องของสังคมและเศรษฐกิจ เพราะฉะนั้น จุฬาฯ ต้องมองให้ครบองค์ร่วม โดยมีการทำ Chula shelter in place Model ในมหาวิทยาลัย นอกจากดูแลสุขภาพ ยังรวมไปถึงการเรียนผ่านออนไลน์ Work from home และการให้ข้อมูลข่าวสารสำหรับประชาคมจุฬาฯ รวมไปถึงชุมชนรอบข้างที่ประสบปัญหาจากการปิดพื้นที่ ขาดนักท่องเที่ยวก็มีการลดค่าเช่าหรือยกเว้นค่าเช่า

สุทธิชัย หยุ่น: มีการขึ้นค่าเล่าเรียนในช่วงนี้พอดี มีมาตรการหรือรับมืออย่างไรบ้างครับ

ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์: ค่าเล่าเรียนจะมีการปรับเปลี่ยนในช่วงปีหน้า (2564) ในนิสิตรอบถัดไปที่จะเข้ามา ส่วนนิสิตเก่าก็ยังคงเป็นค่าเล่าเรียนราคาเดิม ตอนนี้จุฬาฯ กำลังพิจารณาอยู่ใน 2 ทางเลือก ระหว่าง “การยกเลิกค่าเล่าเรียนให้กับนิสิตทุกคน” กับ “ให้การช่วยเหลือกับนิสิตที่มีปัญหาด้านการเงินเฉพาะกลุ่ม” ซึ่งในแต่ละปี จุฬาฯ มีการให้ทุนการศึกษาอยู่ที่ปีละ 700 กว่าล้านบาท จึงมีแนวคิดที่กำลังพิจารณาอยู่ว่า “เราจะให้ทุน” “งดเว้น” หรือทำทั้งสองแนวทาง นอกจากค่าเล่าเรียนของนิสิต ยังมีเรื่องของการเป็นอยู่ของนิสิตร่วมไปถึงด้านเศรษฐกิจในครอบครัวของบุคลากรด้วยที่เราอยากจะช่วยเหลือ

สุทธิชัย หยุ่น: มีมาตรการอย่างไร ในการช่วยเหลือนิสิต บุคลากร อาจารย์ และชุมชนโดยรอบจุฬาฯ ในช่วงวิกฤตนี้ครับ

ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์: ช่วงนี้ชุมชนสวนหลวง สามย่าน เศรษฐกิจไม่ดี ลูกค้าหาย เราก็ช่วยลดค่าเช่า บางกรณีก็ลดให้ถึง 75% หรือบางกรณีก็ยกเว้นค่าเช่า โดยที่เรามีจุดประสงค์ที่ว่า “เราต้องผ่านวิกฤตนี้ไปด้วยกัน” ในช่วงแรกเราเริ่มที่จะแก้ปัญหาในทันที ซึ่งในระหว่างที่แก้ปัญหาเราก็มีการเตรียมตัวเพื่อทำให้ปัญหาเบาบางลงและคิดวิธีให้ให้สามารถอยู่รอดในวิกฤตเช่นนี้ได้อย่างไร หากเหตุการณ์ใกล้เข้าสู่สภาพปกติเราก็ต้องคิดต่อว่าจะไปถึงจุดฟื้นฟูเศรษฐกิจ สังคมอย่างไรให้สามารถฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็ว นั้นก็เป็นอีกส่วนหนึ่งที่เราเริ่มวางแผนกันแล้วครับ

สุทธิชัย หยุ่น: จะมีโอกาสในการนำกองทุนหรือทรัพย์สินต่างๆ ของจุฬาฯ มาช่วยในยามวิกฤตอย่างไรบ้างครับ

ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์: ในฐานะที่เราช่วยได้ในระยะสั้น เช่นยกเว้นค่าเช่า เตรียมที่พัก เป็นต้น จะเห็นได้จากที่ศิษย์เก่าช่วยกันบริจาคเพื่อผลิตชุดตรวจ COVID test kit กระจายไปยังต่างจังหวัด ซึ่งมีหลายโรงพยาบาลให้ความสนใจ ต่อไปเราต้องยื่นจดทะเบียนกับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) อีกทั้งนิสิตเก่าระดมกำลังในการส่งหุ่นยนต์ช่วยเหลือบุคลากรทางการแพทย์ เช่น “หุ่นยนต์นินจา” “หุ่นยนต์ปิ่นโต” ความรู้ต่างๆ ที่นำมาใช้ จากงบประมาณของรัฐบาล จากงบประมาณแผ่นดินที่เรานำมาสร้างความรู้ วันนี้จุฬาฯ อยู่ในสถานะที่แสดงให้เห็นแล้วว่า เรานำความรู้มาช่วยกู้สถานการณ์ COVID

สุทธิชัย หยุ่น: อุปกรณ์ Test kit มีความแม่นยำในการตรวจสอบขนาดไหนครับ

ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์: สำหรับนการทดสอบครั้งแรก ความแม่นยำอยู่ที่ 90% ขึ้นไป ชุดทดสอบของเราผลิตมาจากพืชที่ปลูกในประเทศไทย มีห้องปฏิบัติการในการผลิตเอง ซึ่งมีผลการทดสอบที่ดีมากๆ เลยครับ ตอนนี้มีการทดสอบไปกว่า 1,000 เคสแล้ว เนื่องจากไวรัส COVID ค่อยข้างมีความแข็งแกร่งและมีการปรับตัวตลอดเวลา ดังนั้น Test kit ของจุฬาฯ จึงตรวจจับผ่าน Antibody ว่ามีการติดโรคมาแล้วกี่วัน? มีภูมิคุ้มกันรึยัง? ซึ่งจะนำไปสู่กระบวนการต่อไปว่าใครสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติ แน่นอนว่าต้องเป็นกลุ่มคนที่มีภูมิต้านทาน และอาจจะพัฒนาไปสู่การทำเรื่อง “immunity certification” หลังจากหมดวิกฤตการแพร่ระบาดของเชื้อโรค

สุทธิชัย หยุ่น: จุฬาฯ มีบทบาทอย่างไรในการศึกษาการหาวัคซีน

ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์: ผมเปรียบเทียบว่าตอนนี้เรากำลังสู้ศึก สู้กับ COVID-19 ในระยะสั้นนี้ เรามีอาวุธอะไรต้องเอาออกมาสู้ก่อน ตอนนี้เครื่อง PCR (Polymerase Chain Reaction) ตามโรงพยาบาลต่างๆ มีจำนวนจำกัด ถ้าเปรียบเทียบในหลายประเทศ แม้จะมีจำนวนผู้ติดเชื้อสูงแต่ก็สามารถคัดกรองผู้ติดเชื้อได้อย่างรวดเร็วจากประสิทธิภาพและกำลังของเครื่องมือ เครื่องมือ Test kit ของจุฬาฯ จะเข้าไปช่วยแก้ไขปัญหาในระยะยาว ต่อไปก็จะมีตัวอื่นพัฒนาออกมาอีกเรื่อยๆ ตอนนี้ในกรุงเทพค่อนข้างพร้อม แต่ในต่างจังหวัดยังคงขาดแคลน แม้ตอนนี้เรายังไม่มีอาวุธหนักในการจัดการกับไวรัส แต่เรายังมีโครงข่ายการเกื้อกูลช่วยเหลือกัน เป็นกำลังใจให้กัน เป็นภาวะที่ดีมากๆ ครับ

สุทธิชัย หยุ่น: จากบทเรียนเรื่องนี้ ทำให้มหาวิทยาลัยคิดที่จะมีสิ่งอำนวยความสะดวกที่เป็นของตนเองไหม? (เช่น โรงพยาบาล ศูนย์วิจัย การรักษา การป้องกันโรค ฯลฯ)

ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์: ผมคิดว่าโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ อาจจะคนละสังกัดในทางนิตินัย แต่ในทางพฤตินัยแล้วเราเชื่อมโยงกันมาอย่างแนบแน่น อย่างเช่น การทำระบบตรวจคัดกรอง COVID หากพบผู้ติดเชื้อหรือผู้ที่มีความเสี่ยงสูงเราก็ติดต่อกับโรงพยาบาลจุฬาฯ หรือในขณะที่โรงพยาบาลจุฬาฯ มีการรองรับผู้ป่วยเกินอัตรา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเองก็เปิดหอพักเพื่อรับผู้ป่วยในเคสที่เหมาะสมจากโรงพยาบาลจุฬาฯ เพราะฉะนั้นจึงเป็นการเกื้อกูลกัน ยังมีกำลังเสริมจากคณะต่างๆ เข้ามาร่วมกันสร้างเครื่องไม้เครื่องมือให้กับบุคลากรทางการแพทย์ ต่อไปการเรียนรู้จะต้องเปลี่ยนแปลง มาในรูปแบบของ “new normal” ซึ่งการปรับเปลี่ยนและปรับตัวของมหาวิทยาลัยสำคัญมากๆ ครับ