สาวๆ วัย 30 นอกจากจะกลัวขึ้นคานแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่น่ากลัวไม่แพ้กันก็คือการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก สำหรับหนุ่มๆ เองก็มีการตรวจคัดกรองมะเร็งที่ต้องตรวจภายในเหมือนกัน นั่นก็คือ “การตรวจคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมาก” โดยการสอดนิ้วไปยังทวารหนักเพื่อคลำต่อมลูกหมากที่อยู่ด้านหน้า เจ็บไม่มากแต่ทำใจอยู่นาน คิดไปคิดมาก็เบี้ยวนัดหมอซะเลยแล้วกัน!

ปัญหาเลี่ยงพบแพทย์ทำให้โรคมะเร็งต่อมลูกหมากกลายเป็นภัยเงียบสำหรับผู้ชาย ใกล้เคียงกับโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมของผู้หญิง ซึ่งการคัดกรองโรคยังคงต้องพึ่งการตรวจด้วยมือหรือเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูง และนั่นก็หมายถึงภาระในการแบกรับค่าใช้จ่ายสำหรับการดูแลสุขภาพที่มากขึ้นด้วยเช่นกัน ด้วยสายงานนักวิจัยทำให้มองเห็นปัญหาในการตรวจคัดกรองโรคที่ยุ่งยากและโอกาสการเข้ารับการรักษาไม่ทันท่วงที คุณภูริทัต แก้วอาสา นิสิตปริญญาเอก จากคณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยมี รศ.ดร. วนิดา หลายวัฒนไพศาล เป็นอาจารย์ที่ปรึกษา จึงคิดค้นอุปกรณ์ตรวจคัดกรองระดับโมเลกุลมะเร็งต่อมลูกหมาก “ProcMos” ที่ทำให้การตรวจคัดกรองเป็นเรื่องง่ายในราคาแสนย่อมเยา

“ในปัจจุบันเรามีวิธีตรวจมะเร็งต่อมลูกหมากโดยการเจาะเลือดตรวจโปรตีน PSA (Prostatic Specific Antigen) ซึ่งหากผู้ป่วยมีความผิดปกติอื่นของต่อมลูกหมากก็สามารถตรวจพบโปรตีน PSA นี้สูงขึ้นได้ จึงนำไปสู่การหานวัตกรรมเพื่อตรวจสารบ่งชี้โรคแบบใหม่เพื่อความจำเพาะต่อโรคมากขึ้น เราพบว่าส่วนมากคนที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากมีค่า PCA3 (Prostate Cancer Associated 3) สูงมากกว่าคนปกติ โดยใช้วิธี qRT-PCR (Quantitative Reverse Transcriptase-Polymerase Chain Reaction) ในการตรวจคัดกรอง แต่ด้วยราคาที่สูงและต้องพึ่งผู้เชี่ยวชาญในการตรวจวัด ทำให้ไม่เหมาะกับการใช้ตรวจคัดกรองโรคได้ทุกคน เราจึงพัฒนาและผลิตเป็นอุปกรณ์ “ProcMos” เพื่อใช้อ่านค่าด้วยตาเปล่าจากความเข้มของสีโดยมีแพลตฟอร์มที่แสดงผลบนกระดาษ ซึ่งเราประมาณการราคาไว้ที่ 150 บาทต่อชิ้นเท่านั้น”